Laat Amelisweerd niet wijken voor de weg

2 juni 2021

“Kijk, daar staan de beuken, de essen, de iepen, de eiken, de berken
Die de boshooligans tegen de grond willen werken.
Omdat ze in de weg staan
Ze moeten wijken voor meer weg.”

Als het nieuwe videosysteem van de Provinciale Statenzaal al was geïnstalleerd had ik erop durven vertrouwen om bij wijze van spreektekst het hele gedicht ‘Amelisweerd’ van Vincent Bijlo, voorgedragen door een schare van BN’ers, hier te laten zien, maar ik zal het laten bij dit citaat. Een petitie die inmiddels meer dan 130.000 keer is ondertekend, is gisteren aangeboden bij de Tweede Kamer. Met deze motie willen de indieners laten zien dat ook wij niets zien in de verbreding van de A27 bij Amelisweerd, omdat hij onnodig is, risicovol, duur en schadelijk voor de omgeving. De talloze overwegingen ga ik hier niet allemaal herhalen, die kunt u lezen in de motie, of terugkijken in de desbetreffende reportages bij bijvoorbeeld  1Vandaag of Zembla.

Wat ik wel zou willen toelichten is waarom wij als Provinciale Staten het belangrijk vinden om deze mening, die toch inmiddels alom al bekend is, formeel in een motie vast te leggen. Het is immers Rijksbeleid, zo’n snelweg, dus waar bemoeien we ons mee? Dat komt omdat we in de regio Utrecht een soort heilige drie-eenheid kennen als het gaat om grote integrale mobiliteitsprojecten, waarin de provincie, de gemeente Utrecht en het Rijk alledrie een eigen verantwoordelijkheid hebben:

  • De provincie was projectleider van de Uithoflijn, die inmiddels na veel gedoe rijdt;
  • De gemeente Utrecht tekende voor de Noordelijke Randweg Utrecht, die vanwege een tekort van bijna 100 miljoen niet uitvoerbaar blijkt;
  • En het Rijk is ‘in the lead’ voor de Ring Utrecht, of meer specifiek de A27 bij Amelisweerd.

Inmiddels lijkt die heilige drie-eenheid een soort Bermudadriehoek te zijn geworden: er verdwijnen miljoenen in en af en toe een enkele bestuurder, kortom een ‘bak’ vol ellende die je niet groter zou moeten willen maken dan ie al is.

De historici onder u kennen misschien de uitspraak van de Franse onderhandelaar Polignac, bij de Vrede van Utrecht in 1713. ‘Nous traiterons sur vous, chez vous, sans vous (‘Wij praten over u, bij u, zonder u’), hetgeen de heersende opvatting over de participatiesamenleving in de 18e eeuw wel mooi samenvat, vrees ik.

Wij gaan ervan uit dat de onderhandelende partijen in Den Haag, wie dat ook mogen zijn, beter luisteren naar de noden die zowel door de Utrechtse gemeente als nu met deze motie ook door de provincie worden verwoord. In de ‘nieuwe bestuurscultuur’ waar nu hoog over wordt opgegeven, is het tijd voor herbezinning op heilige huisjes en misschien ook wel op heilige koeien. De heilige graal waarmee we én de klimaatcrisis en een eventueel toekomstig fileprobleem oplossen, ligt in ieder geval niet in Amelisweerd.