Ik ben zuinig opgevoed. Bij ons thuis werd zo min mogelijk weggegooid en kreeg alles een tweede of zelfs derde of vierde leven. Mijn moeder stopte sokken en bewaarde en hergebruikte alle plastic bakjes en zakjes. Mijn vader had een composthoop en repareerde onze fietsbanden totdat er meer plakkertjes dan fietsband zichtbaar was. En dat allemaal omdat het zonde was om iets te verspillen. 40 jaar later noemen we dat circulair en is dat weer helemaal of misschien nog steeds actueel.
We staan aan de vooravond van de zoveelste transitie, dit keer van wegwerpmaatschappij naar volledig circulaire samenleving in 2050. De basis voor deze visie is het programma ‘ samen aan de slag voor het klimaat’ Dat klinkt de PvdA als muziek in de oren, dat is wat we willen en dat is ook wat we moeten doen.
Zo’n systeemverandering is niet van de een op de andere dag gerealiseerd, dat kost jaren, zo niet decennia. In 2030 moet het gebruik van grondstoffen met 50% gereduceerd zijn en in 2050 de provincie Utrecht volledig circulair. Daarmee volgen we de landelijke opgaven.
Allereerst complimenten voor de uitgebreide participatie ronde. Externe partners zijn nadrukkelijk uitgenodigd te reageren op de concept visie, het is goed om te zien dat velen dat ook hebben gedaan. Bijna alle reactie zijn constructief en positief over de Beleidsvisie Circulaire Samenleving; men onderstreept de noodzaak, steunt de mooie ambities en benoemt de heldere analyse. Gemeenten geven aan graag samen te willen werken met de provincie en dat de visie steun biedt bij de vaststelling en uitvoering van gemeentelijk beleid.
De doelen van de visie zijn helder en de al eerder vastgestelde uitvoeringsagenda concreet. Toch zal deze transitie niet vanzelf gaan en zijn er ook zorgen.
Een van die zorgen is wat de gevolgen zijn voor de woningbouw. We zijn het erover eens dat er circulair en duurzaam gebouwd moet worden, maar zonder al die extra doelen blijkt voldoende en betaalbaar bouwen al erg lastig. Kan het college garanderen dat deze visie niet leidt tot een vertraging van de woningbouw? Wij zijn benieuwd naar het convenant duurzaam bouwen en hoe dit gaat bijdragen aan onze opgaven.
Wij staan positief tegenover de motie van D66 om materialenpaspoort verplicht te stellen. We begrijpen de intentie om een voor iedereen gelijk speelveld te creëren, maar vinden het lastig om de uitvoerbaarheid in te schatten en de gevolgen te overzien. Wij wachten dan ook de reactie van de gedeputeerde af.
Ook levering van grondstoffen voor met name de energietransitie is een spannende. Windmolens en zonnepanelen panelen moeten circulair zijn om een oplossing te bieden voor het klimaatprobleem. Steeds vaker lukt het om met circulaire grondstoffen duurzame energie op te wekken en dat is positief, maar commercieel is het nog onvoldoende interessant. Hoe kunnen wij daar als provincie Utrecht aan bijdragen? Bladen van windmolens en zonnepanelen zouden geheel recyclebaar moeten zijn. Maar een aantal cruciale grondstoffen wordt steeds schaarser en mede door de coronacrisis zijn er leveringsproblemen ontstaan. Gaat het ons wel lukken om de doelen m.b.t. de energietransitie te halen?
En dan voedsel. Het grootste deel van onze footprint bestaat uit wat we eten en drinken. Daar valt nog zoveel te halen. We eten te veel, vooral te veel vlees, we gooien per jaar in Nl bijna 600 miljoen goed voedsel weg (9%) en de tonnen verpakking van dat voedsel gaat rechtstreeks uit de supermarkt de vuilnisbak in. Tot 2050 zijn daar nog flinke stappen te maken.
Kortere en flexibele ketens zorgen ervoor dat broeikasuitstoot door transport en opslag worden gereduceerd, dat is al winst. De landbouwsector moet in 2050 volledig circulair zijn en er wordt gewerkt aan een provinciale voedselagenda, wij blijven daar graag dicht bij betrokken. De PvdA roept op om daarbij rigoreuze keuzes te maken en niet de kool en de geit te sparen.
