Woondeal zet regio Amersfoort landelijk op de kaart

14 juli was niet alleen in Frankrijk een feestdag, maar ook in de regio Amersfoort. In het Soesterdal vlakbij de woningbouwlocaties Soesterberg-noord hebben het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), negen gemeenten uit de regio Amersfoort, provincies Gelderland en Utrecht en de 8 regionale woningcorporaties de Woondeal regio Amersfoort ondertekend en afspraken gemaakt om samen snel meer woningen te bouwen in de regio Amersfoort. Tot 2030 werken partijen aan de realisatie van 23.000 woningen. Naast de versnelling in de woningbouw is de woondeal een erkenning van het Rijk dat de woonopgave van de regio Amersfoort van nationaal belang is.

Sinds 24 juni 2019 bestaat er reeds een woondeal regio Utrecht U16. En het werd tijd dat er ook een regiodeal zou komen voor de regio Amersfoort; de woningbouwopgaven en de benodigde aandacht van het rijk hierbij zijn net zo urgent. De wachtlijsten voor een betaalbare woning zijn lang en inmiddels is de gemiddelde koopprijs voor een woning opgelopen naar 430.000 euro. Al sinds voorjaar 2019 heb ik namens de provincie Utrecht samen met de bestuurders in de regio Amersfoort intensief gewerkt aan het bereiken van de prioritaire positie die bij het label van ‘woondeal’ hoort. Een breed gesteunde motie in de Tweede Kamer (Koerhuis-Dik-Faber, 9 november 2020) gaf het laatste zetje dat er voor de regio Amersfoort een eigen set afspraken met het Rijk over de woonopgaven in de regio is gekomen.

Door het bouwen van extra woningen wordt ruimte gemaakt voor de grote en diverse woonbehoefte: mensen die zich in de regio willen vestigen en de huidige inwoners die een andere woonbehoefte hebben. Dat de woningnood hoog is, is bekend. In de regio Amersfoort gaat het om 23.000 woningen vóór 2030. Dat betekent dat die woningen er snel moeten komen. De afspraken van de woondeal gaan dan ook over het versneld bouwen van dit aantal woningen en borgt vijf opgaven die samenhangen met het wonen in de regio.

In de woondeal leggen het ministerie, de provincies en de regio hun wederzijdse verantwoordelijkheden en inspanningen vast en erkennen zij wederzijds de kwantitatieve en kwalitatieve opgaven van deze woondeal. De woondeal is het startpunt van een langjarig partnerschap tussen de regio, provincies en het ministerie, in nauwe samenwerking met woningcorporaties, marktpartijen en maatschappelijke partners. In deze samenwerking wordt kennis gedeeld en kansen gezocht om elkaar te versterken, ook in de kwalitatieve opgave van wonen, bijvoorbeeld op de thema’s betaalbaarheid, middenhuur, duurzaam en conceptueel bouwen en wonen & zorg. Ook kan het ertoe leiden dat bijvoorbeeld instrumenten (regelingen/middelen) vanuit het Rijk eenvoudiger beschikbaar komen voor de regio.

Ik vind het belangrijk dat niet alleen versneld nieuwe woningen worden gebouwd, maar dat er daarbij ook gewerkt aan de bijbehorende bereikbaarheid, groen en duurzaamheid en vitale wijken. De woondeal versterkt de regio en daarmee ook elke individuele gemeente. Ten slotte betekent de woondeal dat de regio Amersfoort langjarig in het vizier is van het ministerie, het krijgt een preferente positie bij het Rijk ook voor het verkrijgen van middelen bij onrendabele toppen.

Opgave 1: Woningbouw en woningmarkt
Er moeten niet alleen voldoende woningen bijgebouwd worden, een belangrijk deel van deze woningen moet goed betaalbaar zijn. Het tijdig opleveren van al deze woningen vraagt op korte termijn nog forse inspanningen: er zijn nu nog onderliggende obstakels die de voortgang belemmeren. Het vraagt veel van de gemeentelijke organisatie om dit op eigen kracht zo snel te realiseren; veel gebiedsontwikkelingen of bouwprojecten vragen om extra financiën, werkkracht, kennis en kunde. Wij zoeken daarin de samenwerking op in de regio en met het Rijk. In de woondeal zijn versnellingslocaties opgenomen die op eigen kracht realiseerbaar lijken en waarbij voortgang momenteel wordt bemoeilijkt door diverse (financiële) belemmeringen.

Opgave 2: Multimodale bereikbaarheid van de regio
Meer woningen bouwen leidt tot meer inwoners en meer inwoners betekent ook meer behoefte aan mobiliteit. Het bouwen van woningen gaat daarom hand in hand met het werken aan een goede bereikbaarheid van de stedelijke gebieden en vitale kernen. Per spoor, OV, auto en fiets (of ander niet gemotoriseerd vervoer). Voor veel inwoners in de regio Amersfoort is de auto nog het primaire vervoersmiddel. Daarom werken we ook aan een cultuurverandering in vervoer door betere voorzieningen voor openbaar vervoer en de fiets te realiseren. Al deze
inspanningen leiden ertoe dat de regio goed bereikbaar blijft.

Opgave 3: Aandachtsgroepen
De komende jaren zijn er meer woningen nodig voor aandachtsgroepen. Het gaat om woningen voor jongeren die uitstromen uit jeugdzorg en maatschappelijke opvang en woningen voor (kwetsbare) ouderen, daklozen, bewoners van woonwagens en standplaatsen en statushouders. De woondeal draagt er aan bij dat er wordt voorzien in woonruimte voor deze aandachtsgroepen.

Opgave 4: Vitale buurten
In de regio bestaan er grote verschillen tussen buurten. Ook tijdens de groei van de afgelopen jaren namen deze verschillen toe. In buurten/complexen met veel sociale woningbouw en lage inkomens wonen relatief veel mensen in een kwetsbare positie. We werken met de woondeal actief aan het leefbaar en vitaal houden van een aantal gebieden. De inzet van de woondeal is gericht op onder meer eenzaamheid terugdringen, meer participatie, investeren in de fysieke leefomgeving via bijvoorbeeld groen, het verhogen van veiligheid, bevorderen van brede welvaart, vergroten van werkgelegenheid en werken aan een goede gezondheid.

Opgave 5: Duurzaam, groen en circulair
In 2030 moeten we op de helft zijn wat betreft de doelstellingen op het terugbrengen van de CO2-uitstoot en het circulair functioneren van de economie. Bouwen is daarom inclusief duurzame mobiliteit, de energietransitie, gezond leven en een circulaire economie. Ook
klimaatadaptatief bouwen heeft een plaats. Net als de zorg voor natuur, groen en water, waarin recreatie-voorzieningen meegroeien. Vanuit de woondeal wordt ingezet op het versnellen van de regionale transitie door in te zetten op regio specifieke uitdagingen die er liggen.

Meer informatie
Dit animatiefilmpje geeft een korte toelichting op de woondeal regio Amersfoort.